پروتکل X10 در هوشمندسازی مدیریت ساختمان BMS

پروتکل X10 در هوشمندسازی مدیریت ساختمان BMS به عنوان اولین تكنولوژي domotic در سال 1975 توسط شركت  Electronics Pico اختراع شد كه هنوز هم به عنوان پركاربردترين اين تكنولوژي ها مطرح ميباشد.

پروتکل X10 در هوشمندسازی مدیریت ساختمان BMS

پروتکل X10 در هوشمندسازی مدیریت ساختمان BMS یک استاندارد صنعتی برای برقراری ارتباط بین ادوات استفاده شده در سیستم های Home Automation است. این روش اساساً سیستم های انتقال برق را به جهت ارسال سیگنالها و کنترل های مورد نظر خود مورد استفاده قرار می دهد که سیگنالها به عنوان اطلاعات دیجیتال ازفرکانس های پایین برق متناوب استفاده می نمایند. ضمناًیک انتقال بر پایه ارسال سیگنالهای رادیویی نیز در این روش استفاده می شود .

Device Module:

بسته به باری که بایستی کنترل شود ماژول های مختلفی بایستی بکارگیری شود.

برای لامپهای معمولی یک ماژول لامپ و یا ماژول رادیویی می تواند استفاده گردد.

این ماژول های با کمک ترایاک لامپ را روشن و خاموش و یا پرنور وکم نور می نمایند.

این ماژولها هیچ صدایی را ندارند و باری بین40 تا 500 وات را کنترل می نمایند.

برای بارهایی غیر از لامپ های معمولی مثل فلورسنت و یا لامپ های متال (دشارژ بسیار سریع) و یا وسایل الکترونیکی ماژول های لامپ مناسب نیستند و یک ماژول وسایل برقی بایستی به کارگرفته شود. این ماژول ها جهت روشن و خاموش کردن وسایل از یک رله Impulse استفاده می نمایند.

این ماژولها غالباً برای کنترل وسایلی که از آمپرهای خیلی کم تا حدود 15A  را استفاده مینمایند استفاده میشوند .

بسیاری از ماژول ها قابلیت دیگری را بنام کنترل منطقه ای ارائه می دهند.

یعنی اگر ماژول خاموش باشد روشن کردن کلید اصلی دستگاه یا لامپ باعث روشن شدن آن می شود.(بدون اینکه نیاز باشد شما به سراغ دستگاه کنترل کننده X10 بروید)

لازم به ذکر است ماژول های کلید دیواری این قابلیت را ندارند.

برخی ماژول های کلید دیواری قابلیتی را به نام کم کردن نور محلی دارند.

معمولاً یک کلید لامپ معمولی فقط قابلیت روشن و خاموش کردن می دهند تا قابلیت کم نور و پر نور کردن ولی در این کلیدها فشاز دادن و نگه داشتن کلید زنگی باعث می شود که لامپ کم نور و پرنور شود.

کنترل کننده ها :

بازه بسیار گسترده ای را از کنترل کننده های بسیار ساده تا کنترل کننده های بسیار پیشرفته را شامل میشوند.

ساده ترین کنترلها برای کنترل 4 وسیله X10 طراحی شده اند که می تواند :

  • چهار وسیله را کنترل کند

  •  آخرین وسیله انتخابی را کم نور یا پرنور نماید

  • همه را روشن و یا همه را خاموش نماید .

کنترل های پیشرفته تر می توانند وسایل بیشتری را کنترل کرده و یا می توانند نقش یک تایمر را ایفا نماید که درزمانهای معینی کارهای از پیش تعیین شده ای را انجام می دهند. همچنین برخی از این کنترلها می توانند به کمک Motion-detector ها یا Photo cell ها چراغ ها را روشن یا خاموش نمایند . نهایتاً کنترل های بسایر پیشرفته ای نیز موجود هستند که می توانند کاملاً برنامه ریزی شده و یا برنامه هایی که در یک کامپیوتر خارجی نوشته شده اند را اجرا نمایند.

این وسائل می توانند بسیاری از فعالیت های زمان بندی شده را انجام دهند. به سنسورهای خارجی پاسخگو باشند و کاری را به صورت یکپارچه و با فشار یک دکمه انجام دهند، مثلاً چراغ ها را روشن کنند، سطح روشنایی را تنظیم نمایند و … . برنامه های کنترلی برای کامپیوتر هایی که تحت ویندوز هستند ، Apple Macintosh ها و یا Linux ها در دسترس هستند.

در پروتکل X10 در هوشمندسازی مدیریت ساختمان BMS سیستم های هشدار دهنده سرقت نیز وجود دارند .

در این سیستم ها کنترل کننده ها از پروتکل های X10 استفاده نموده و یا بطور عادی سیم کشی می شوند تا به یک سری از سنسور های خارجی که ممکن است درها، پنجره ها یا سایر نقاط دسترسی را مراقبت می نماید مرتبط شوند. ممکن است کنترل کننده بعد از تشخیص سرقت از پروتکل X10 جهت روشن کردن چراغ ها، به صدا درآوردن آژیر و … استفاده نماید .

نقاط ضعف و محدودیت ها :

یک مشکل با X10 فراوانی تضعیف سیگنالها بین دو هادی در سیستم های سه سیمه است.(در بسیاری از نقاط آمریکای شمالی استفاده می گردد)

سیگنالها از یک فرستنده بر روی یک هادی فعال امکان انتشار به یک هادی دیگر از طریق سیم پیچ های یک ترانسفورماتور با امپدانس بالا را ندارند.

معمولاً هیچ راه حل قابل اطمینانی برای ارسال سیگنالها از روی یک فاز بر روی فاز دیگر وجود ندارد.

این مشکل ممکن است برای وسایلی که با ولتاژ 240 ولت کار می کنند.(مثل بخاری ها و خشک کن ها پدید آید و باعث خاموش و روشن شدن آنها شود)

وقتی این دستگاهها روشن میشوند یک پل با امپدانس پایین را برای سیگنالهای X10 ، بین 2فاز ایجاد مینمایند.

این مشکل را می توان با نصب یک خازن بین فازها برای عبور سیگنالهای X10 مرتفع نمود.

بیشتر حرفه ای های این محصولات ، یک تقویت کننده فعال را بین فازها نصب می نمایند.

این تقویت کننده ها در خانه هایی که به صورت ۳ فاز از برق شهر استفاده می نمایند نیز،جهت انتقال سیگنالهای X10 بین فازها مورد نیاز است.

در ایران غالب منازل از یک سیستم 240 ولت تک فاز استفاده می نماند بنابراین این مشکل احتمال وقوع ندارد .

پروتکل X10 در هوشمندسازی مدیریت ساختمان BMS

تماس بگیرید